مخزن آب و یافتن حجم مناسب تانکر آب برای کشاورزی یکی از دغدغه های عمده و اساسی مشتریان کشاورز و زارع است. این مشتریان در پی یافتن فرمول ها و قواعدی هستند که به آنها در ارزیابی و تشخیص میزان مصرف آب خویش کمک نماید و بر این اساس بتوانند نسبت به خرید منبع آب برای کشاورزی با حجم مناسب اقدام کنند. متاسفانه محاسبه دقیق میزان حجم مناسب مخزن آب کشاورزی کمی دشوار است زیرا متغیرهای زیادی دخیل می باشند اما می توان به صورت حدودی حجم مناسبی را تخمین زد.
در سال های اخیر به دلیل مزایای مخزن آب، منبع آب و یا تانکر آب پلاستیکی تولید شده از پلی اتیلن که با نام مخزن آب پلی اتیلن نیز شناخته می شوند، استقبال از این نوع مخازن ذخیره سازی برای استفاده به عنوان منبع آب کشاورزی افزایش یافته است. اما تنوع تانکرهای آب پلی اتیلنی از نظر لیتراژ و شکل ظاهری زیاد است به همین دلیل عدم توجه به انتخاب مناسب حجم و شکل این تانکرها می تواند باعث افزایش هزینه ها و یا عملکرد نا مناسب شود.
خرید تانکر اب زمانی به صورت درستی ممکن خواهد شد که ابتدا حجم مناسب مخزن آب مدنظر تعیین شده و تعیین حجم منبع اب نیز بایستی مبتنی بر ارزیابی درست از میزان مصرف اب باشد. در این نوشته قصد داریم تا فرمولهای مناسب و راهنمایی های لازمه برای انتخاب مخزن آب مناسب برای کشاورزی را ارایه نمائیم.
منبع آب مناسب: گام اول تعیین حوزه های مصرف آب
در حالیکه مزرعه شما استلزامات ابی و نیازهای تقریبا ثابت و متعارفی دارد چه در خصوص تولیدات کشاورزی و چه در خصوص پرورش دامها، می توان برای دسته بندی و تقسیم نمودن چهار حوزه عمومی مصرف آب را تعیین نمود. در ادامه این چهار حوزه عمومی را معرفی می کنیم:
- استفاده آب خانگی
- باغ؛ چمن و درختچه ها
- آبیاری محصولات زراعی
- اب مورد نیاز دام
پس از مشخص شدن این حوزه ها باید ببینید آیا مخزن آبی که می خواهید تهیه کنید قرار است در تمامی حوزه های فوق مورد استفاده قرار بگیرد و آب مورد نیاز را فراهم کند و یا نه مثلاً فقط برای آبیاری باغ و باغچه. به عبارت دیگه باید مشخص شود آیا قرار است از مخزن ذخیره آب فقط برای کشاورزی استفاده شود و یا اینکه از همان مخزن برای آب شرب و آب مورد نیاز دام ها نیز قرار است استفاده شود. در ادامه ما توضیحاتی در ارتباط با هر یک از حوزه های فوق بیان کرده ایم.
استفاده آب خانگی
در مناطق توسعه یافته مردم معمولا روزانه 170 تا 220 لیتر روزانه آب مصرف می کنند. در ملبورن استرالیا ساکنین برای محدود کردن مصرف روزانه خویش به 155 لیتر در روز تشویق می شوند. می توان از محاسبات پیشرفته و جزئی تری استفاده نمود. ( در این محاسبه اب روزانه خانگی ) تخمین ها نشان می دهد که مصرف میانگین سالانه هر فرد در سال چیزی بین 50 تا 70 هزار لیتر است. اگر شما در مراقبت از مصرف اب هوشیار باشید و از تکنیک های صرفه جوئی استفاده نمائید به راحتی می توانید این عدد را کاهش دهید.
اما میزان مصرف آب برای مصارف خانگی در کشورمان با سایر کشورها کمی تفاوت دارد. طبق اعلام اداره آب و فاضلاب استان تهران هر واحد با میانگین اعضای 4 الی 5 نفره به 250 لیتر حجم آب روزانه نیاز خواهند داشت. اگر قرار است آب مورد نیاز برای آبیاری مزرعه، باغ و یا باغچه با آب مصرفی افراد یکی باشد باید این حجم به حجم نهایی اضافه شود. البته معمولاً آب شرب و آب مورد استفاده برای کشاورزی از یکدیگر مجزا هستند و مشکلی از این بابت به وجود نخواهد آمد.
باغچه ها و درختچه ها
شما بایستی به فاکتور مهمی چون آبیاری درختچه ها و فضای باغی مزرعه خود نیز توجه داشته باشید. به عنوان مثال یکی از مشتریان ما که زمین زراعی خود را اجاره داده بود با مشکل خشک شدن درختان اطراف مزرعه خود مواجه شد و پس از پرس جو متوجه شد به دلیل انتخاب نا مناسب حجم ذخیره آب، فردی که زمین را اجاره کرده بود فقط اقدام به آبیاری محصولات خود کرده بود و به دلیل کمبود آب از آبیاری درختان اطراف زمین خود داری کرده بود. به همین دلیل باید تمامی گیاهان، افراد و یا دام هایی که از آب استفاده می نمایند در محاسبات نهایی در نظر گرفته شوند.
جدول زیر به خوبی تخمین های مرتبط با میزان بارش و میزان اب مورد نیاز برای ابیاری درختچه ها و باغ به صورت سالانه را ارایه می کند.
| نوع | میزان بارش سالانه لیتر به متر مربع | ||
| بارش باران | > 800 mm | 500–800 mm | < 500 mm |
| باغچه محلی | 50 | 100 | 150 |
| چمن | 150 | 300 | 450 |
| سبزیجات | 300 | 600 | 900 |
توجه داشته باشید که این آمار بیشتر متناسب با وضعیت بارش جهانی است. در کشور ما متاسفانه سطح بارش به صورت متوسط در حدود 250 لیتر در سال است. بنابراین در تعیین میزان مصرف آب برای تهیه منبع اب مناسب باید به تعدیلات مرتبط در این جدول متناسب با مصرف آب محلی توجه نمود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص تخمین حجم مناسب مخزن آب کشاورزی بر روی تصویر زیر کلیک نمایید.
آبیاری محصولات زراعی
یک امر بسیار مهم تخمین میزان اب مورد نیاز برای پرورش انواع گیاهان و محصولات زراعی است که در نقاط مختلف کشور عزیزمان ایران کشت می شوند. محصولات زراعی بی شماری در کشور ما کاشته می شوند که هر یک بنابه ویژگی های منحصر بفرد خویش نیازهای آبی متفاوتی دارند. توجه به این نکته از این رو مهم است که معمولا در یک بافت کشاورزی فقط یک محصول کاشته نمی شود و به همین دلیل توجه به ویژگی های محصولات متفاوت در یک بافت کشاورزی واحد مهم است.
در حالیکه شما ممکن است اتکا به یک میزان متوسط عمومی به ابیاری باغچه خود بپردازید، مهم است که در مورد محصولات زراعی چنین رویه ای را تکرار نکنید و به هر محصول به صورت جزئی و دقیق توجه نمائید. زیرا کیفیت و میزان تولید شما ارتباط مستقیم با آب مصرفی دارد.
بر این مبنا شما نیاز دارید که بدانید:
- میزان نیاز آبی دقیق شما در یک فصل زراعی خاص
- بازه زمانی که میان کاشت و درو نیاز به آبیاری وجود دارد
- مقدار آب ضروری در طی مراحل متفاوت پرورش محصول زراعی شما
برخی محصولات همانند کاهو و کلم نیاز به اب یاری تا زمان برداشت دارند ولی محصولاتی زراعی خشکی چون آفتابرگردان و یا ذرت به اب حداقلی از زمان کشت تا زمان برداشت دارند. مهم است که بدانید چه زمانی بیشترین نیاز به اب را دارید و مطمئن شوید که در این شرایط آب کافی در دسترس و در منبع آب ها و مخزن اب های خود دارید.
بهترین راه برای تخمین حجم مناسب منبع آب کشاورزی، تخمین حجم به صورت تجربی و براساس مساحت کوچکی از زمین است. به عنوان مثال برای 100 متر مربع حم آب مورد نیاز به صورت تجربی محاسبه شده و سپس برای کل مساحت زمین و گیاهان کاشته شده محاسبه می شود.
آب برای پرورش دام
اگر مزرعه شما حیوانات علف خوار و چرنده متفاوتی پرورش می یابند باید توجه داشته باشید که هر حیوان بسته به شرایط آب و هوایی خاص منطقه و وضعیت سنی و شیردهی یا گوشتی بودن از نقطه نظر میزان مصرف اب دچار تغییراتی می شود. همچنین کیفیت آب، چیستی و جنس علوفه و نیز نژاد خاص هر دام نیز در تعیین میزان آب مصرفی نیز مهم است.
برای کسب اطلاعات بیشتر درخصوص حجم مناسب منبع آب برای دامداری و مرغداری بر روی تصویر زیر کلیک نمایید.
در ماه های تابستانی شما باید انتظار افزایش مصرف 25 درصدی یا بیشتر اب را داشته باشید. با این وجود که تصور می شود همه دست اندرکاران پرورش دام به صورت تجربی و نظری نسبت به مصرف آب دامهای خود اطلاعات کافی و وافی دارند، در جدول زیر اطلاعات اولیه مصرف آب ارائه می شود.
| دام | مصرف آب سالانه بر حسب لیتر |
| گوسفند: | |
| میش های شیرخوار در خوراک خشک | 3,650 |
| گوسفند بالغ – مرتع خشک | 2,555 |
| گوسفند بالغ- مرتع آب یاری شده | 1,280 |
| بره های برتر – مرتع خشک | 1460 |
| بره های برتر – مرتع آبیاری شده | 400 |
| گوساله: | |
| گوساله شیرده- در حالت غیر شیردهی | 29,200 |
| گوساله شیرده در حال شیردهی | 54,750 |
| گوساله گوشتی | 25,550 |
| گوساله از شیر گرفته شده | 18,250 |
جدول بالا تخمین های عمومی برای تعیین میزان اب مصرفی دام هاست ولی همانگونه که بالاتر گفته شد عوامل دیگری نیز در تعیین میزان مصرف آب دام ها دخیل هستند. همچنین مصارف آب دیگری نیز در مزرعه برای پرورش دام ممکن است که محض نمونه می توان به اب برای شستشو و یا تعمیرات و نیز مصارف لجستیکی اشاره کرد.براس سهولت در سنجش میزان اب مورد نیاز برای پرورش دام ها می توانید از ماشین حساب سنجش آب مورد نیاز دام ها استفاده نمود.
خلاصه و جمع بندی:
همانطور که مشاهده کردید تخمین دقیق حجم مناسب منبع آب کشاورزی کار ساده ای نیست و باید به صورت حدودی و با تجربه ابتدا برای مساحت کمی اقدام به براورد کرد و سپس با توجه به کل مساحت زمین حجم نهایی تخمین زده شود. همچنین باید تمامی پارامترهایی که می توانند دخیل باشند در نظر گرفته شوند. پس از تعیین حدودی حجم مورد نیاز منبع آب کشاورزی می توانید به صفحه لیست ابعاد و قیمت مخزن آب، منبع و تانکر آب پلاستیکی مگاپلاست ایران مراجعه نمایید و مخزن با حجم مناسب خود را انتخاب نمایید. در صورتی که نیاز به مشاوره های بیشتری دارید می توانید همین حالا با شماره 02155219861 – 02155219862 تماس حاصل نمایید.
